આજકાલ, સરગવાની શીંગના પાંદડા, બીજ, શીંગો, ફૂલો અને મૂળનો ઉપયોગ ઘણા લોકો કરે છે. સરગવાની શીંગ ખૂબ જ પૌષ્ટિક હોય છે, તે વિટામિન એ અને સી , આયર્ન અને કેલ્શિયમથી ભરપૂર હોય છે. તે ત્વચાને સ્વસ્થ અને કોમળ અને હાડકાંને મજબૂત બનાવે છે. સરગવાની શીંગનું વૃક્ષ ઘરેલું પાક તરીકે ઉગાડવામાં આવે છે. સરગવાની શીંગમાં વિટામિન સી, બી5, મેંગેનીઝ અને મેગ્નેશિયમ પણ હોય છે.
સરગવાની શીંગનો પાક ગરમ અને ભેજવાળી આબોહવામાં ઉગે છે. 25 થી 30 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન સરગવાની શીંગમાં ફૂલો માટે યોગ્ય હોવે છે.
જમીનની તૈયારી
જમીનની તૈયારી
મોટા વિસ્તારમાં ખેતી કરવા માટે પહેલા જમીન ની ખેડવી કરવી જરૂરી છે. બીજ અથવા રોપાઓ રોપતા પહેલા, લગભગ 50 સેમી ઊંડો અને પહોળો ખાડો ખોદવો જોઈએ.ખાડાની મધ્યમાં બીજ અથવા રોપા રોપવા જોઈએ જે મૂળની આસપાસ ભેજ જાળવી રાખવામાં મદદ કરશે અને છોડ ઝડપથી વધશે, ખાડો ભરવા માટે, 5 કિલો પ્રતિ ખાડો ના દરે ખાતર નું ઉપયોગ કરવું જોઈએ.
વાવેતર
વાવેતર
સરગવાની શીંગ કલમ થી અથવા બીજથી વાવી શકાય છે.
સરગવાની શીંગ ની સીધી વાવણી
સરગવાની શીંગ ની સીધી વાવણી
જો સિંચાઈ માટે પાણી ઉપલબ્ધ હોય, તો પહેલા રોપણી માટે ખાડો તૈયાર કરો, અને સિંચાઈ કરો અને પછી ખાડાને ખાતર અથવા ખાતર અને માટીના મિશ્રણથી ભરો. મોટા ખેતરોમાં, વરસાદની ઋતુની શરૂઆતમાં એક સીધી પંક્તિઓમાં છોડ ની વાવણી થઇ શકાય છે.
કલમમાં થી છોડ કેવી રીતે તૈયાર કરવું
કલમમાં થી છોડ કેવી રીતે તૈયાર કરવું
કલમમાંથી છોડ તૈયાર કરવા માટે, માત્ર લીલા લાકડાનો નથી , સખત (જાડા) લાકડાનો ઉપયોગ કરવું જોઈએ કલમ 45 સેમીથી 1.5 મીટર લાંબી અને 10 સેમી જાડી હોવી જોઈએ. કટીંગ સીધું નર્સરીમાં અથવા બેગમાં વાવેતર કરી શકાય છે, જ્યારે સીધું વાવેતર કરો ત્યારે હળવી રેતાળ જમીનનો ઉપયોગ કરો, કટીંગનો એક તૃતીયાંશ ભાગ જમીનમાં વાવો (એટલે કે, જો કટિંગ 1.5 મીટર લાંબું હોય, તો તેને 50 સે.મી.ની ઊંડાઈ સુધી રોપો). ખૂબ પાણી ઉમેરશો નથી જો જમીન ખૂબ ભારે અથવા ભીની હોય, તો મૂળ સડી શકી છે .
સરગવાની શીંગ ની લોકપ્રિય જાતો
સરગવાની શીંગ ની લોકપ્રિય જાતો
ભારતમાં રોહિત 1, પીકેએમ 1, પીકેએમ 2, કોઈમ્બતુર 1, ધનરાજ, ભાગ્ય કેડીએમ 01, કોઈમ્બતુર 2 લોકપ્રિય છે.
વાવેતર માટે યોગ્ય અંતર
વાવેતર માટે યોગ્ય અંતર
સરગવાની શીંગના સઘન ઉત્પાદન માટે, વાવેતર 3 મીટરના અંતરે કરવું જોઈએ. પર્યાપ્ત સૂર્યપ્રકાશ અને હવાના પ્રવાહની ખાતરી કરવા માટે પૂર્વ-પશ્ચિમ દિશામાં છોડ ની વાવવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે.
સિંચાઈ વ્યવસ્થાપન
સિંચાઈ વ્યવસ્થાપન
સરગવાની શીંગ ના છોડને વધુ પાણીની જરૂર નથી. ખૂબ જ શુષ્ક સ્થિતિમાં, પ્રથમ બે મહિના નિયમિતપણે પાણી આપવી ની જરૂરત હોવે છે. પછી છોડ સુકાઈ જવા લાગે તો જ પાણી આપો,જ્યારે પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી ઉપલબ્ધ હોય ત્યારે સરગવાની શીંગ નું છોડ ફૂલો અને શીંગો ઉત્પન્ન કરવાનું શરૂ કરે છે, જો આખા વર્ષ દરમિયાન વરસાદ હોય તો, આખા વર્ષ દરમિયાન ડ્રમસ્ટિકમાંથી ફળો મેળવી શકાય છે.
ખાતર વ્યવસ્થાપન
ખાતર વ્યવસ્થાપન
સરગવાની શીંગ ના છોડ માં વધુ ખાતર નાખ્યા વિના પણ સારી રીતે ઉગે છે, દરેક ખાડામાં 8 થી 10 દિવસ પહેલાં 8 થી 10 કિલો ગાયનું છાણ અને 20 કિલો નાઇટ્રોજન, ફોસ્ફરસ અને પોટાશ પ્રતિ એકર નાખવું જોઈએ. સરગવાની શીંગ ની ખેતીમાં, પાક માટે દર છ મહિનાના અંતરે સમાન પ્રમાણમાં ખાતરનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ જે વાવેતર સમયે ઉપયોગ માં આવ્યું હતું.
જંતુ વ્યવસ્થાપન
જંતુ વ્યવસ્થાપન
ઈલ્લી
ઈલ્લી
પાંદડા ને ખાના વાલી ઈયળ અને રુવાંટીવાળું ઈયળ જે વરસાદની ઋતુમાં થાય છે તે પાંદડાનો નાશ કરે છે. જંતુના નિયંત્રણ માટે ફેરોમોન ટ્રેપનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
જેસીડ્સ અને જીવાત
જેસીડ્સ અને જીવાત
આ જીવાત રસ ચૂસે છે અને મધ જેવા પદાર્થો બહાર કાઢે છે. આ જંતુના જંતુના નિયંત્રણ માટે ફેરોમોન ટ્રેપનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
છાલ ખાવા વાલી ઈલ્લી
છાલ ખાવા વાલી ઈલ્લી
તેને યાંત્રિક પદ્ધતિથી નિયંત્રિત કરી શકાય છે, તેથી લોખંડનો સળિયો અથવા ડામર અથવા કપાસનો ગોળો બનાવીને તેને પેટ્રોલમાં પલાળી રાખો અને સવારે કે સાંજે તેનો ઉપયોગ કરો.
કાપણી
કાપણી
જ્યારે છોડ એક મીટર સુધી પહોંચે છે, ત્યારે સારી ઉત્પાદકતા અને ઉપજ મેળવવા માટે કાપણીની જરૂર પડે છે. દરેક છોડને યોગ્ય ટેકો આપી શકાય છે. પ્રથમ કાપણી વાવેતરના 2 મહિના પછી અથવા જ્યારે છોડ એક મીટરની ઊંચાઈએ પહોંચે ત્યારે થવી જોઈએ.
લણણી અને ઉપજ
લણણી અને ઉપજ
જ્યારે ફલ્લી નાની હોય (આશરે 1 સે.મી. વ્યાસ) હોય ત્યારે ખાવા માટે લણણી કરવી જોઈએ, જૂની શીંગો બહારથી સખત હોય છે, પરંતુ સફેદ બીજ પાકવાની પ્રક્રિયા શરૂ ન થાય ત્યાં સુધી ખાવા યોગ્ય હોય છે. રોપણી માટે અથવા તેલ કાઢવા માટે બીજ તૈયાર કરતી વખતે, શીંગોને સૂકવવા દો અને શીંગોને બ્રાઉન થવા દો.કેટલાક કિસ્સાઓમાં, તૂટવાથી બચવા માટે ઘણી શીંગો ધરાવતી શાખાને ઉભી કરવી જરૂરી છે.શીંગો અંકુરિત થાય તે પહેલાં તેને કાપો, જેથી બીજ જમીન પર ન પડે. બીજ સુખી, છાવ વાળી જગ્યા માં સ્ટોર કરીને રાખી શકો છો
ઉપજ
ઉપજ
તે મૂળભૂત રીતે ઉગાડવામાં આવેલા બીજના પ્રકાર/વિવિધ પર નિર્ભર કરે છે. ઉપજ લગભગ 20 - 25 ટન શીંગો પ્રતિ એકર ( 150 શીંગો એક છોડ થી એક સાલ માં ) હોઈ શકે છે.
આ લેખ વાંચવા બદલ આભાર, અમને આશા છે કે તમે લેખ પસંદ કરવા માટે ♡ આઇકોન પર ક્લિક કર્યું છે અને આ લેખ તમારા મિત્રો અને પરિવાર સાથે પણ શેર કરશો!
આ લેખ વાંચવા બદલ આભાર, અમને આશા છે કે તમે લેખ પસંદ કરવા માટે ♡ આઇકોન પર ક્લિક કર્યું છે અને આ લેખ તમારા મિત્રો અને પરિવાર સાથે પણ શેર કરશો!