.
.
बटाटा हे जगातील सर्वात महत्वाचे अन्न पिकांपैकी एक आहे. “गरीब माणसाचा मित्र” म्हणून ओळखला जाणारा बटाटा स्टार्च, जीवनसत्त्वे विशेषतः C आणि B1 आणि खनिजांचा समृद्ध स्रोत म्हणून काम करतो. 2018-2019 मध्ये, भारतातील बटाटा उत्पादनात एकूण क्षेत्र पैकी 2.17 दशलक्ष हेक्टर होता, एकूण उत्पादन 50.19 दशलक्ष टन होते. बटाटा हे पीक प्रामुख्याने भाजीपाला म्हणून वापर केला जात असला तरी बटाट्याची चिप्स, फ्रेंच फ्राईज, बटाटा फ्लेक्स इत्यादी कृषी प्रक्रिया क्षेत्रात प्रचंड मागणी आहे, ज्याचा बाजारपेठेतील हिस्सा 2050 पर्यंत अनेक पटींनी वाढण्याचा अंदाज आहे. सध्या, उत्पादकता भारतातील बटाटे 23 टन/हेक्टरी एवढे अंदाजीत आहे.
सर्वोत्तम वाणाची निवड कशी करावी.
सर्वोत्तम वाणाची निवड कशी करावी.
भारतात लागवड केलेल्या या लोकप्रिय जाती आहेत
➥ सुरुवातीचा कालावधी (७० ते ९० दिवस ): उदा. कुफरी पुखराज, कुफरी चंद्रमुखी, कुफरी अशोक
➥ मध्यम कालावधी (९० ते १०० दिवस ): उदा. कुफरी ज्योती, कुफरी आनंद, चिपसोना १,२,३ (बटाटा चिप्ससाठी)
➥ उशीरा कालावधी (११० ते १३० दिवस): उदा: कुफरी गिरिराज, कुफरी सिंदुरी
लागवडीचा हंगाम
लागवडीचा हंगाम
भारतात बटाट्याची लागवड रब्बीमध्ये (ऑक्टोबरचा ३रा आठवडा ते नोव्हेंबर अखेर पर्यंत) केली जाते.सरासरी कमाल तापमान 30 ते 32 0 सेल्सिअस आणि सरासरी किमान तापमान 18 ते 200 सेल्सिअस असणे गरजेचे आहे.
जमीन तयार कशी करावी
जमीन तयार कशी करावी
जमीन तयार करताना प्रमुख उद्दिष्टे
लागवडी दरम्यान मातीची परिस्थिती जलद रोपांच्या उगवणीस मदत करण्यासाठी अनुकूल असली पाहिजे (बियाणे कुजण्याचा कमी धोका, वाढीच्या कालावधीचा चांगला वापर) चांगले पाणी आणि पोषक शोषणासाठी खोल मुळांचा विकास. जमिनीचा योग्य निचरा. उगवण्यास विलंब करणारे आणि यांत्रिक कापणीस अडथळा आणणारे गट्टे काढून टाकणे.
मशागत पद्धतींचा आढावा
मशागत पद्धतींचा आढावा
1 किंवा 2 वेळा खोल नांगरणी करून जमीन चांगली मशागत करून तयार करावी आणि त्यानंतर वखरणी करून घ्यावी.बटाट्याच्या लागवडीसाठी सरी आणि वरंबे पद्धती प्रमाणे बेड करून लागवड करावी.
बियाणे कंद आवश्यकता
बियाणे कंद आवश्यकता
नेहमी प्रमाणित बियाणे कंद वापरा. लागवडीसाठी, 50-60 ग्रॅम वजनाच्या कंदांची लागवड करावी. जर कंद मोठे असतील तर ते उभे कापून टाका जेणे करून उगवण दोन्ही बाजूंनी होईल. कापलेल्या कंदांना प्रत्येक बाजूला किमान 2-3 डोळे असणे आवश्यक आहे. कंद खरडपट्टी, सूत्रकृमींचा प्रादुर्भाव, कुजलेले काढून टाकावेत.
एकरी लागणारे कंद : 600 ते 800 किलो/एकर
बियाणे कंद पूर्व- उगवण (चिटिंग)
बियाणे कंद पूर्व- उगवण (चिटिंग)
बटाटा लागवडीसाठी, बटाट्याचे कंद कोल्ड स्टोरेजमधून काढून टाकल्या नंतर एक ते दोन आठवडे थंड आणि सावलीच्या ठिकाणी ठेवावेत जेणेकरून उगवून लवकर बाहेर येतात. कोल्ड स्टोअरच्या प्री-कूलिंग चेंबरमध्ये बियाणे कंद पिशव्या बाहेर काढण्यापूर्वी २४ तास ठेवा.
एकसमान उगवण होण्यासाठी कंदांना गिबेरेलिक ऍसिड @ 1 ग्राम /10 लिटर पाण्यात 1 तास ठेवावे. नंतर सावलीत वाळवा आणि 10 दिवस बियाणे चांगल्या हव्या खेळत्या खोलीत ठेवाणे गरजेचे आहे.
एमेस्टो प्राइम ® ची बीज कंदना बीजप्रकीर्या करा
एमेस्टो प्राइम ® ची बीज कंदना बीजप्रकीर्या करा
एमेस्टो प्राइम ® ची बीज प्रकीर्या केल्याने ब्लॅक स्कर्फ (रायझोक्टोनिया सोलानी) विरुद्ध प्रतिकार क्षमता वाढते.
• पेरणीपूर्वी एमेस्टो प्राइम ® वापरून शेतकरी एकसमान, चांगल्या दर्जाचे उच्च उत्पन्न मिळवू शकतात.
• बियांचे कंद कापल्यानंतर पॉलिथीन शीटवर कंद ठेवा.
• बीजप्रकीर्या करण्यासाठी द्रावण तयार करताना 100 मिली एमेस्टो प्राइम® 4-5 लिटर पाण्यात मिसळा.
• बियाण्याच्या कंदांवर द्रावण फवारावे.
• 30-40 मिनिटे सामान्य परिस्थितीत बियाणे कोरडे होऊ द्या आणि कोरड्या कंदांची लागवड करा.
कंद लागवडीसाठी खोली
कंद लागवडीसाठी खोली
कंद 5 सेमी खोलीवर ठेवावेत कंद लागवड योग्य त्या सरीवर करावी आणि त्यासाठी ५ सेमी खोलीवर लागवड करावी. वरती लागवड केल्याने हिरवे कंद, मर्यादित मुळांचा विकास, तापमानातील चढ-उतारामुळे कंद योग्य न तयार होणे, उशीरा येणारा करपा व कंद पाकळीच्या प्रादुर्भाव होऊ शकतो..
लागवड आणि पीक तयार होणे
लागवड आणि पीक तयार होणे
बियांचे कंद पूर्व-पश्चिम दिशेने सरीवर 30-40 सेमी रुंदीच्या कडांवर लावले जातात. 60 सें.मी.च्या अंतरावर मोकळ्या सऱ्या समान अंतरावर तयार करा. बियापासून 10-15 सें.मी.च्या अंतरावर बियाण्यांचे कंद लावा.लागवडीपूर्वी एक दिवस हलके पाणी द्यावे व नंतर लागवडीनंतर आणखी एक हलके पाणी द्यावे.
योग्य सऱ्या करणे गरजेचे आहे जेणे करून सूर्य प्रकाश कंदावर पडणार नाही; उच्च तापमान, बटाट्यावरील पतंगाचा प्रादुर्भाव, तण स्पर्धा यापासून संरक्षण देते आणि वनस्पतींच्या वाढीसाठी मदत करते.
अंतर मशागती
अंतर मशागती
कंदाचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी दोन वेळा माती लावणे गरजेचे आहे, ज्यामुळे अन्यथा कंद हिरवा होतो.
पहिली माती 20 - 25 दिवस लागवडीनंतर लावावी. दुसरी माती,अंदाजे 40-45 दिवसांनी लावावी.
आंतर मशागत केल्याने पिकाचे कंद पतंग, हिरवे कंद तयार होणे आणि तणांच्या पिकाशी स्पर्धा होणे टाळता येते .
काढणी
काढणी
कापणी तेव्हा केली जाते जेव्हा पिकामध्ये परिपक्वता झालेली दिसते. ज्या दरम्यान पिकाच्या फांद्या काढून आणि कंद काढले जातात. लवकर कापणीसाठी फायदेशीर बाजारभाव मिळवण्यासाठी किंवा बियाण्याच्या उद्देशाने उत्पादनासाठी, कंद परिपक्व करण्यासाठी फांद्या काढने गरजेचे आहे. पाणी देणे कापण्यापूर्वी 7-10 दिवस थांबवावे. काढणी हाताने किंवा ट्रॅक्टर किंवा बैलांनी करावी बटाटा खोदून हि काढणी केली जाऊ शकते.सर्व साधारणपणे, पीक व्यवस्थापनानुसार बटाट्याचे उत्पादन 12 ते 15 टन प्रति एकर येते.
हा लेख वाचल्याबद्दल धन्यवाद, आम्हाला आशा आहे की आपण लेख आवडण्यासाठी चिन्हावर क्लिक करा आणि लेख आपल्या मित्रांसह आणि कुटूंबासह देखील सामायिक करा!