परत
कमीत कमीत मशागत ही संकल्पना काय आहे?
कमीत कमीत मशागत ही संकल्पना काय आहे?
कमीत कमी मशागत किंवा संवर्धन मशागत ही जमीनीच्या मशागतीची पद्धत आहे ज्यामध्ये दोन पिकांदरम्यानची कामे कमी होतात व पुढील पिकाच्या लागवडीपूर्वी व नंतर पिकाचे अवशेष शेतात उरतात.आंतरराष्ट्रीय संस्थांमधील गहू व मक्यावर करण्यात आलेल्या अनेक अभ्यासांमध्ये असे सिद्ध झाले आहे की शेतकऱ्यांना कमीत कमी मशागतीच्या संकल्पनेमुळे चांगले उत्पादन मिळू शकते.
शेतकऱ्यांनी मशागतीची कामे कमी का करावीत?
शेतकऱ्यांनी मशागतीची कामे कमी का करावीत?
मातीची सतत मशागत केल्यामुळे वारा व पाण्यामुळे तिची धूप होते. मशागतीच्या पद्धतींमुळेही मातीच्या संरचनेचेही नुकसान होते व पाण्याचे अधिक बाष्पीभवन होते.
कमीत कमी मशागतीच्या संकल्पनेची यशस्वी उदाहरणे कोणती आहेत?
कमीत कमी मशागतीच्या संकल्पनेची यशस्वी उदाहरणे कोणती आहेत?
उत्तर भारतातील अनेक भागात गव्हाची लागवड पाभर पेरणीने केली जाते. बिहारमध्ये मक्याचे पीक व आंध्र प्रदेशच्या किनारपट्टीच्या भागात भाताचे पीक मातीतील उर्वरित आर्द्रतेवर घेतले जाते. बहुतेक डाळी मातीची फारशी मशागत न करताच पेरल्या जातात. शेतकऱ्यांना वरील सर्व उदाहरणांमध्ये चांगले पीक मिळत आहे.
आपल्याकडे कमीत कमी मशागतीसाठी यंत्रसामग्री उपलब्ध आहे का?
आपल्याकडे कमीत कमी मशागतीसाठी यंत्रसामग्री उपलब्ध आहे का?
कृषी संस्थांच्या अथक प्रयत्नांमधून बियाण्यासाठी पाभर व बियाणे व खतासाठी पाभर उपलब्ध आहेत.
तण वाढल्यामुळे काही समस्या येते का?
तण वाढल्यामुळे काही समस्या येते का?
शेतकरी जास्त आंतरपिके घेत असतील, तर माती वरखाली झाल्यामुळे तणनाशकांचा परिणाम नाहीसा होतो व तणांची बिजे सक्रिय होतात.
कमीत कमी मशागतीचा फायदा
कमीत कमी मशागतीचा फायदा
- पुढील पीक पेरण्यासाठी कमी वेळ लागतो व पीक लवकर हाती येऊन जास्त उत्पादन मिळते.
- जमीन तयार करण्यासाठी द्याव्या लागणाऱ्या खतांच्या खर्चात कपात होते व जवळपास 80% ची बचत होते.
- मातीच्या आर्द्रतेचा परिणामकारकपणे वापर करता येतो व कमीवेळा पाणी द्यावे लागते.
- कमीत कमी मशागतीमुळे, हंगामानंतर कोरडे पदार्थ व सेंद्रीय पदार्थ मातीमध्ये मिसळले जातील.
- कमीत कमी मशागतीमुळे मातीचा संक्षेप कमी होतो व त्यामुळे पाणी वाहून वाया जाण्याचे प्रमाण कमी होते व मातीची धूप रोखली जाते.
- माती तशीच राहिल्याने व त्यात काहीही हस्तक्षेप न केल्याने,अधिक उपयोगी सूक्ष्मजीव व गांडुळे सुरक्षित राहतात.
- पर्यावरणाच्यादृष्टीने सुरक्षित ग्रीनहाऊस परिणाम कमी होईल.
म्हणूनच शेतकरी कमीत कमी मशागती करू शकतात. यासाठी, ते आपल्या शेतामध्ये अर्धा किंवा पाव एकतर जमीनीवर कमीत कमी मशागतीच्या संल्पनेची चाचणी घेऊन तिचे निरीक्षण करू शकतात. त्यांचे एकदा समाधान 8. 8. झाल्यानंतर ते आणखी मोठ्या क्षेत्रावर तिचा वापर करू शकतात.
हा लेख वाचल्याबद्दल धन्यवाद, आम्ही आशा करतो की आपण हा लेख आवडण्यासाठी चिन्हावर क्लिक केले असेल आणि लेख आपल्या मित्रांसह आणि कुटूंबासह सामायिक करा!
