तूर हे एक महत्त्वाचे डाळींचे पीक आहे, ज्याची सरासरी उत्पादकता 8-10 क्विंटल / एकर आहे.उत्पन्न कमी होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे शेंगा पोखरणारी अळीमुळे होणारे नुकसान जसे की, अमेरिकन अळी, शेंगमाशी, ठिपक्यांची शंग अळी. या शेंगा पोखरणाऱ्या अळी मुळे उत्पन्नाचे नुकसान अत्यंत बिकट परिस्थितीत 100% पर्यंत जाते. या शेंगा पोखरणाऱ्या अळी पैकी, अमेरिकन अळी ही सर्वात तीव्र आणि सामान्य किड आहे.
अमेरिकन अळी पतंग फिकट तपकिरी रंगाचा “व्ही” आकाराचा ठिपका आणि मागील पंखांवर गडद सीमा दिसून येते.मादी पतंग झाडांच्या कोमल भागावर गोलाकार, पिवळसर अंडी एकट्याने घालतात. अळी हिरव्या रंगाची असते आणि शरीरावर गडद राखाडी रेषा असतात. अळीची सुप्त अवस्था मातीत असते.
अळी खात असताना आपले अर्धे डोके शेंगाच्या आत ढकलते आणि त्याचे उर्वरित शरीर बाहेर काढते. एकच अळी परिपकव होण्यापूर्वी ३०-४० शेंगा नष्ट करते. खराब झालेल्या शेंगांमध्ये प्रवेश छिद्रे दिसून येतात. ही कीड २८-३५ दिवसांत आपले जीवनचक्र पूर्ण करते. या किडीच्या वर्षाला ८ पिढया पूर्ण होतात.
एकात्मिक किड व्यवस्थापन कसे करावे
एकात्मिक किड व्यवस्थापन कसे करावे
➥ पेरणीपूर्वी खोल नांगरणी करावी यामुळे जमिनीतील सुप्त असलेली कीड पक्षी खाऊन टाकतात.
ज्वारी, बाजरी, किंवा तीळ हे पिके आंतरपीक म्हणून घ्या.
➥ सप्टेंबर ते जानेवारी महिन्यात नर पतंगांना आकर्षित करण्यासाठी 2-3 सापळे /एकर 30 मीटर अंतरावर लावावेत, ज्यामुळे किडींच्या हालचालीवर लक्ष ठेवण्यास मदत होते. (इकॉनॉमिक थ्रेशोल्ड लेव्हल म्हणजे १० पतंग/सापळा/दिवस).
➥ झाडांच्या फांद्या शेतात ८/एकरावर बर्ड पर्चेस (६’-७’ फूट उंची) म्हणून ठेवाव्यात जेणेकरून पक्षी येऊन त्यावर बसतील.
➥ 25-50% फुलांच्या टप्प्यावर, जर प्रत्येक झाडावर 2 अंडी किंवा अळ्या दिसल्या तर प्रथम फवारणी म्हणून मेथोमिल 50 एसपी सारख्या अंडीनाशकाची फवारणी करा.
➥ 5% कडुलिंब बियाणे कर्नल एक्सट्रॅक्टसह दुसरी फवारणी करा. जर कडुलिंबाच्या बिया उपलब्ध नसतील, तर कोणत्याही एका कडुलिंब-आधारित कीटकनाशक @ 2 मिली / लिटर पाण्याचा वापर करा.
➥ तिसरे म्हणजे, अमेरिकन अळी (हेलिकोवरपा आर्मिगेरा) (एच.ए.एन.पी.व्ही.) @ 100 लार्व्हा समतुल्य / एकर (0.75 मिली / लिटर पाणी) सह 250 ग्रॅम रॉबिन ब्लू पावडर + 1250 ग्रॅम गुळासाठी न्यूक्लिअर पॉलीहेड्रोसिस विषाणूसह फवारणी करा.सकाळी किंवा संध्याकाळच्या वेळी फवारणी करणे चांगले.
➥ चौथी फवारणी इंडोक्साकार्ब १४.५ एससी किंवा स्पिनोसॅड ४५ एससी किंवा नोव्होल्यूरॉन १० ईसी सारख्या कीटकनाशकांसह शिफारस केलेल्या डोसवर करावी.
➥ आवश्यक असल्यास, शिफारस केलेल्या डोसवर अल्फामेथ्रिन 10 ईसी किंवा फेनव्हॅलेवेट 20 ईसी सह पाचवा स्प्रे दिला जाऊ शकतो.
➥ प्रतिकार क्षमता रोखण्यासाठी वेगवेगळ्या गटातील कीटकनाशकांचा वापर करावा.
हा लेख वाचल्याबद्दल धन्यवाद,आम्हाला आशा आहे की आपण लेख आवडण्यासाठी चिन्हावर क्लिक करा आणि लेख आपल्या मित्रांसह आणि कुटूंबासह देखील सामायिक करा!