परत
तणांचा काय परिणाम होतो:
तणांचा काय परिणाम होतो:
बागायती पिकांमध्ये, तण उत्पादन कमी करणे, उत्पादन खर्च वाढविणे, सिंचन कार्यक्षमता कमी करणे, कीटकांना आश्रय देणे यासारखे अनेक प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष नकारात्मक परिणामांना कारणीभूत ठरतात. तण उपलब्ध स्त्रोतांसाठी स्पर्धा करून आणि काही बाबतींत वाढ-दडपणारी रसायने सोडून पिकाच्या वाढीत बाधा आणतात.मात्र,तणांच्या स्पर्धेत झालेल्या नुकसानाची मात्रा तण आणि तणांच्या घनतेच्या प्रकाराशी संबंधित असते.
एकात्मिक तण व्यवस्थापन काय आहे
एकात्मिक तण व्यवस्थापन काय आहे
निरनिराळ्या तण व्यवस्थापन पद्धती आहेत ज्यात प्रतिबंधक, सांस्कृतिक, यांत्रिक, जैविक आणि रासायनिक पद्धतींचा समावेश आहे. एकात्मिक तण व्यवस्थापन (आयडब्ल्यूएम) साठी अशी एक प्रणाली आवश्यक आहे जी या सर्व व्यवस्थापनाची रणनीती एकत्रित करते. मात्र, शेतजमिनीच्या वैशिष्ट्यांच्या आधारे व्यवस्थापनाची रणनीती निवडली जाणे आवश्यक आहे कारण स्थानिक वातावरणीय परिस्थितीनुसार प्रत्येक रणनितीची कार्यक्षमता बदलू शकते. तण नियंत्रणाच्या एका विशिष्ट पद्धतीवर अवलंबून राहण्याऐवजी आयडब्ल्यूएम प्रणाली पद्धतींच्या संयोजनाचा वापर करते.आयडब्ल्यूएमचा वापर तण व्यवस्थापित करण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग असल्याचे दर्शविल्या गेले आहे.
उत्तम तण व्यवस्थापनातील चरणे
उत्तम तण व्यवस्थापनातील चरणे
- तण ओळखा: तण व्यवस्थापनाची पहिली पायरी म्हणजे शेतात असलेल्या तणांना योग्य प्रकारे ओळखणे. सहकारी शेतकरी किंवा कृषी विज्ञान केंद्र आणि राज्य कृषी विद्यापीठांच्या मदतीने तण ओळखले जाऊ शकतात. व्यवस्थापनाचे योग्य निर्णय घेण्यासाठी सध्याच्या तणांचे जीवन चक्र जाणून घेणे देखील महत्त्वाचे आहे.
- फुलण्याच्या आधी तणांवर नियंत्रण ठेवा: सर्व तणांसाठी, ते फुलण्यापूर्वी नियंत्रित करणे चांगले आहे. जर तण फुलण्यास प्रारंभ झाला तर ते बियाण्यांद्वारे फैलाव करतील आणि पुढच्या हंगामात तणांवर नियंत्रण ठेवणे फार कठीण जाईल.
- तण व्यवस्थापनासाठी योग्य तणनाशक निवडा:
यशस्वी रासायनिक तण नियंत्रणासाठी रसायनांचे योग्य आकलन आवश्यक आहे.
a. तण उगवण्यापूर्वीचे तणनाशक: तणनाशक सामान्यतः तण उगवण्यापूर्वी वापरल्या जाते. मात्र, अ‍ॅट्राझिन (उदाहरण ऍट्राटाफ) सारखे काही तणनाशक विस्तृतपर्णी तणांच्या विरुद्ध अतिशय प्रभावी आहेत तर अलाक्लोर (उदाहरण लास्सो) सारखे तणनाशक गवतमय तणाविरुद्ध प्रभावी आहेत. पूर्व-उदयोन्मुख तणनाशकांचा वापर केल्यास माती ओलसर असावी.
b. उत्तर-उदयोन्मुख तणनाशक: तणनाशक, जसे की ग्लायफॉसेट (राउंडअप) ग्लूफोसिनेट (फॅसिनेट), ग्रामोक्सोन (पॅराक्वाट) सर्व तण उगवल्यानंतर लागू होता. उत्तर-उदयोन्मुख तणनाशक वापरत्यावेळी तण सक्रियपणे वाढीच्या अवस्थेत असावे. आंतर-पंक्तीमध्ये तणनाशकांचा वापर केला असल्यास तणनाशकांचा त्रास होऊ नये यासाठी टोपी/ कव्हर वापरा.
- लक्ष्यित क्षेत्रावर तणनाशके योग्य प्रमाणात व एकसारखे लागू करा.
फवारणी यंत्राचे अंशाकन करा आणि किती फवारणी द्रव आवश्यक आहे ते जाणून घ्या.जर फवारणीचे प्रमाण कमी असेल तर तण नियंत्रण होणार नाही.केवळ तणनाशक फवारणीसाठी उपलब्ध असलेले तणनाशक नोझेल (डब्ल्यूएफएन 40) वापरा.
- कृषी अवजारांद्वारे तणांची वाहतूक करणे टाळा: अनेक त्रासदायक तण कापणी उपकरणाद्वारे एका शेतातून दुसर्‍या शेतात पसरतात. शेतीची कामे करतांना नवीन भागात बियाण्यांचा प्रसार टाळण्यासाठी अवजारे स्वच्छ करणे आवश्यक आहे.
- तणनियंत्रण नांगरणीद्वारे: नांगरणीनंतर उगवणाऱ्या तणांणा उपटून टाकण्याच्या व त्यांचे स्थानांतर करण्याच्या पद्धतींचा अवलंब करा. तुलनात्मक दृष्टीने पाहता तण मोठ्या प्रमाणावर असण्यापेक्षा लहान प्रमाणात असल्यास यांत्रिक तण नियंत्रण अधिक यशस्वी होते. केवळ आवश्यक असल्यास नांगरणीची कामे करा,अन्यथा वारंवार नांगरणी केल्याने भूमिगत बियाण्यांना सूर्यप्रकाशास सामोरे जाण्यास मदत होईल आणि ते अंकुरण पावतील.
हा लेख वाचल्याबद्दल धन्यवाद, आम्हाला आशा आहे की आपण लेख आवडण्यासाठी चिन्हावर क्लिक करा आणि लेख आपल्या मित्रांसह आणि कुटूंबासह देखील सामायिक करा!
हा लेख वाचल्याबद्दल धन्यवाद, आम्हाला आशा आहे की आपण लेख आवडण्यासाठी चिन्हावर क्लिक करा आणि लेख आपल्या मित्रांसह आणि कुटूंबासह देखील सामायिक करा!
